درمان شخص محور اصطلاحی است که کارل راجرز و همکارانش در ۱۹۷۴ به موضوع اساسی که بیانگر زندگی حرفه ای راجرز بود اطلاق نمودند. راجرز با توجه به تعداد متنوع و روزافزون حیطه های کاربرد رویکردش این اصطلاح را بهترین توصیف کننده چهارچوب ارزشی خود قلمداد می کرد. در عین حال او معتقد بود اصطلاح مراجع محور هنوز موقعی که به طور اختصاصی در مورد مشاوره و روان درمانی به کار می رود دقیق و رساست. فصل حاضر از اصطلاح شخص محور برای یکدست کردن متن و یکپارچه ساختن تغییرات و بسط های کار راجرز استفاده می کند.

درمان شخص محور فرض را بر این می گذارد که به شرط ایجاد یک جو درمانی خاص می توان امیدوار بود افراد در زندگی مسیری برای خودشان انتخاب کنند که رو به رشد تعالی و بهداشت روانی باشد. درمان شخص محور به لحاظ تاریخی از انقلاب راجرزی در دهه های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ نشأت گرفته است. این رویکرد نخستین مکتب درمانی است که مشخصاً بومی ایالات متحده می باشد. درمان شخص محور در ابتدا به دلیل رویگردانی از روش های تشخیص گرایانه، تفسیری و گذشته مدارانه و ابهت مکتب روانکاوی و روش های مشاوره شغلی رهنمودی، غیر رهنمودی نامیده می شد. کتاب درمان مراجع محور راجرز (۱۹۵۱) هم اصطلاحی جدید و هم طیفی از درمانگران دارای رویکرد انسان گرایانه را پدید آورد. آثار و نتایج آن نه تنها در مشاوره و درمان، بلکه در تعلیم و تربیت، مددکاری اجتماعی ،تجارت، تعلیم مذهبی، فرایندهای گروهی، برنامه های آموزش، مهارت های روابط انسانی ، روابط نژادی، حل اختلافات و تعارضات، و علوم سیاسی محسوس بود. این فصل به جایگاه فعلی بسط ها، نوآوری ها و کاربردهای رویکرد شخص محور در زمینه درمان کودکان و نوجوانان می پردازد.

تاریخ و جایگاه

کارل راجرز در مقدمه کتابی که در سن ۷۵ سالگی نوشته درباره زمانی صحبت می کند که جمله (من در زندگی آهسته گام بر می دارم) در ذهنش جرقه زد. تداعی هایش پیرامون این جمله او را به زمانی از کودکی اش می برد که کتاب هایی درباره بومیان آمریکا و مرنشینان می خواند. راجرز در دوره حرفه ای خود وارد زمینه های جدیدی شده و آن ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد اما متوجه اثرگذاری خود بر این حیطه ها نشد. راجرز می گوید یکی از واقعیت هایی که اغلب رضایت خاطر زیادی برایم به ارمغان می آورد، این است که درمان مراجع محور بنا به ماهیت واقعی اش همواره بستر مناسبی برای بسط و پرورش گمانه زنی های خلاق و سازنده ایجاد کرده است.

او از رفتارهایی مانند تحمیل کردن، پند دادن، قضاوت نمودن و پرسش کردن که درمانگران اغلب به کار می بردند اجتناب می کرد چون می دید که این رفتارها بی حاصل اند. او به تدریج و بیش از پیش جهت دهی درمان توسط مراجعان را پذیرفت و به خرد و تجربه مراجعان اعتماد کرد. نخستین کتاب مهم او درمان بالینی کودکان مشکل آفرین پیش از ترک راچستر تالیف شد. کتاب مشاوره و روان درمانی راچستر در دانشگاه اوهایو به تحریر در آمد.