تحقیق فضايل اخلاقى و ارزش‏ها در قرآن

دسته بندي : علوم انسانی » معارف اسلامی
فضايل اخلاقى و ارزش‏ها در قرآن
1- تسليم محض خدا
وَ قُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ‏(1).
و مطيعانه براى خدا قيام كنيد.
إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتاً لِلَّهِ حَنِيفاً وَ لَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ‏(2).
ابراهيم، بزرگوار مردى كه [به تنهايى‏] يك امت بود، مطيع فرمان خدا و صاحب دين حنيف و از مشركان نبود.
فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ‏(3).
پس زنان شايسته، فرمانبردارند و در غيبت شوهر، عفيفند و فرمان خدا را نگاه مى‏دارند.
وَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْقَانِتِينَ وَ الْقَانِتَاتِ ... لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْراً عَظِيماً(4).
مردان مؤمن و زنان مؤمن، مردان اهل طاعت و زنان اهل طاعت،... (خداوند) براى آنان آمرزش ومزدى بزرگ آماده كرده است.
أَلصَّابِرِينَ وَ الصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَ الْمُنْفِقِينَ و الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ(5).
شكيبايان و راستگويان و فرمانبرداران و انفاق كنندگان وآنان كه در سحرگاهان آمرزش مى‏طلبند.
وَ مَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صَالِحاً نُؤْتِهَآ أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ‏(6).
هر كس از شما كه مطيع خدا و پيامبرش شود و كار شايسته كند، دوبار به او پاداش دهيم.
يَآ أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِى اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرينَ‏(7).
اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، هر كه از شما از دينش باز گردد، چه باك، زود باشد كه خدا مردمى را بياورد كه دوستشان بدارد و آنان نيز خدا را دوست بدارند. آنان در برابر مؤمنان فروتنند و در برابر كافران سركش.
قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ هُمْ فِى صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ‏(8).
به تحقيق مؤمنان رستگار شدند، آنان كه در نمازشان خشوع مى‏ورزند.
وَ الْخَاشِعِينَ وَ الْخَاشِعَاتِ وَ الْمُتَصَّدِّقِينَ وَ الْمُتَصَدِّقَاتِ... لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِيماً(9).
مردان شكيبا و زنان شكيبا و مردان خدا ترس و زنان خدا ترس...، براى آنان آمرزش و پاداشى‏بزرگ (از سوى خدا) در نظر گرفته شده است.
إِنَّمَا تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَ خَشِىَ الرَّحْمَنَ بِالْغَيْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَ أَجْرٍ كَرِيمٍ‏(10).
تنها، تو كسى را بيم مى‏دهى كه از قرآن پيروى كند و از خداى رحمان در پنهانى بترسد، چنين كسى را به آمرزش و مزدى گران مژده بده.
فَلاَ تَخْشَوُا النَّاسَ وَ اخْشَوْنِ وَ لاَ تَشْتَرُوا بَاياتِى ثَمَناً قَلِيلاً(11).
از مردم نترسيد. از من بترسيد و آيات مرا به بهاى اندك مفروشيد.
فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ‏(12).
اگر ايمان آورده باشيد، سزاوارتر است كه از خدا بترسيد و بس.
فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِى وَ لِأُتِمَّ نِعْمَتِى عَلَيْكُمْ وَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ‏(13).
از ايشان مترسيد. از من بترسيد تا نعمت خويش بر شما تمام كنم، باشد كه هدايت شويد.
وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَخْشَ اللَّهَ وَ يَتَّقْهِ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَآئِزونَ‏(14).
و كسانى كه از خدا و پيامبرش اطاعت مى‏كنند و از خدا مى‏ترسند و پرهيزگارى مى‏كنند، از رستگارانند.
أَلَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَ يَخْشَوْنَهُ وَ لَا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ وَ كَفَى‏ بِاللَّهِ حَسِيباً(15).
كسانى‏كه پيامهاى خدا را مى‏رسانند و از او مى‏ترسند و از هيچ كس ديگر نمى‏ترسند، خدا براى حساب كردن اعمالشان كافى است.
إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ(16).
تنها دانشمندان از او مى‏ترسند و خداوند پيروزمند آمرزنده است.
رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذلِكَ لِمَنْ خَشِىَ رَبَّهُ‏(17).
خداوند از آنها راضى و آنها از خدا راضى‏اند و اين حال كسى است كه از خدا بترسد.
2- فداكارى
وَ يُؤْثِرُونَ عَلى‏ أَنْفِسِهمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ(18).
و ديگران را بر خويش ترجيح مى‏دهند، هر چند خود نيازمند باشند.
3- انفاق
الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِى السرَّآءِ والضرَّآءِ(19).
كسانى كه در توانگرى و تنگدستى انفاق مى‏كنند.
وَ أَنْفِقُوا خَيْراً لاَنْفُسِكُمْ‏(20).
و به سود خود از مالتان انفاق كنيد.