مقاله شاخص هاي بهاي عمده فروشي

دسته بندي : علوم انسانی » اقتصاد
شاخص هاي بهاي عمده فروشي
بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران، شاخص بهاي عمده فروشي را محاسبه و به صورت ماهانه منتشر مي كند. شاخص بهاي عمده فروشي كالا در ايران، يكي از انواع شاخصهاي قيمت است كه به عنوان ابزاري براي سنجش تغييرات متغيرهاي اقتصادي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين شاخص، قيمت كالاها را در سطح عمده فروشي نشان مي دهد.

طبقه بندي گروههاي اصلي
براي مجاسبه شاخص قيمت عمده فروشي كالاها- همانند ديگر شاخصهاي قيمت- از فرمولي استفاده مي كنند كه در بيشتر كشورها رايج است و آن را فرمول شاخص قيمت لاسپيرز مي نامند. كه معمولاً هر 5 سال يك بار، يا اگر واقعه مهم اقتصادي رخ دهد، زودتر از 5 سال تعيين مي شود و بر مبناي عدد 100 اعلام مي گردد. در ايران، آخرين سال پايه براي محاسبه شاخص بهاي عمده فروشي، سال 1369 انتخاب شده است. در اين سال، جمعاً 432 قلم كالا كه در اقتصاد كشور اهميت زيادي داشته و مورد داد و ستد قرار مي‌گرفت، در سه گروه عمده، به شرح زير، انتخاب گرديده است.
ارزش هر يك از سه گروه فوق در سال پايه محاسبه شده و مبناي ضريب اهميت هر يك از گروهها قرار گرفته است. ضريب اهميت، عبارت است از نسبت ارزش توليد يا فروش هر كالا به كل ارزش توليد يا فروش مجموعه كالاها در سال پايه (1369). هر ماه قيمت كالاها در سه گروه ياد شده را گردآوري مي نمايند و در محاسبه اين شاخص به كار مي گيرند.

طبقه بندي گروههاي فرعي
طبقه بندي كالاها در شاخص بهاي عمده فروشي، طبق جزوه منتشر شده از سوي بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران، بر اساس طبقه بندي بين المللي استاندارد بازرگاني كالاها توسط سازمان ملل متحد است(ISIC) و در بيشتر كشورها اعمال مي گردد. طبق اين طبقه بندي، كالاها در هشت گروه فرعي طبقه بندي گرديده اند كه در زير، به عناوين و همچنين ضريب اهميت هر گروه در سال پايه اشاره شده است:

نحوه قيمتگيري
همان طور كه اشاره كرديم براي محاسبه اين شاخص، قيمت ماهانه كالاها به صورت ميانگين از سطح كشور يا مراكز توليد و توزيع اخذ و به ادارة‌تحقيقات و مطالعات آماري بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران در مركز اعلام مي گردد. چگونگي قيمتگيري توسط اين اداره به شرح زير است:
- قيمت محصولات كشاورزي از عمده فروشان
- قيمت محصولات صنعتي در محل كارخانه
- قيمت محصولات معدني در محل معدن
- كالاهاي وارداتي به قيمت فروش در بنادر مرزي كشور
متوسط قيمتهاي گردآوري شده هر كالا در هر ماه به متوسط قيمت مشابه آن در ماه قبل تقسيم و در عدد 100 ضرب و نتيجه در ضريبهاي اهميت جاري آنها ضرب مي گردد تا ارزش توليد، واردات يا صا